W walkę z otyłością i decyzję nt. ostatecznego kształtu dyskutowanej w Polsce daniny tj. podatku od napojów wysokosłodzonych czy wszystkich produktów zawierających dużą ilość cukru, powinny angażować się szerokie grupy społeczne. Ostatecznie jest to problem społeczny i dlatego wymaga rozwiązania opartego o konsensus społeczny. Polecamy lekturę najnowszej analizy ekspertów Instytutu Jagiellońskiego.

zobacz także

Oszczędzanie energii. Czy warto i jak to robić?

Miesięcznik Instytutu Jagiellońskiego 12/2022

Executive Insight:

1. Otyłość jest coraz poważniejszym problemem zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. Jej skutki w postaci obciążonego systemu ochrony zdrowia i strat w wyniku spadku produktywności kosztują Polskę ok. 24 mld zł rocznie.
2. Wśród Polaków w wieku 20 lat i więcej, 53% kobiet i 68% mężczyzn miało nadwagę, a 23% kobiet i 25% mężczyzn było otyłych (dane: 2016 r.) Nadwaga i otyłość są narastającym problemem także wśród dzieci i młodzieży, dotykającym 1 na 5 uczniów w wieku 11-15 lat.
3. Otyłość ma wpływ na powstawanie i rozwój chorób układu krążenia, będących przyczyną śmierci ponad 40% Polaków, ma również związek z występowaniem nowotworów i innych chorób. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania i walki z otyłością jest regularny wysiłek fizyczny w połączeniu ze zbilansowaną dietą – ubogą w cukier, sól i nasycone tłuszcze.
4. Niska świadomość Polaków w zakresie składu kupowanej żywności powoduje znaczną konsumpcję cukru dodawanego do wielu spożywanych codziennie produktów – od pieczywa, jogurtów, po produkty spożywcze typu „fit”.
5. Podstawowym prawem konsumenta jest prawo do informacji. Nawyki zakupowe Polaków mogą ulec zmianie w wyniku kampanii edukacyjnej oraz szczegółowych obowiązków informowania o składzie produktów i odpowiedniego ich znakowania.
6. Samo tylko wprowadzanie podatku na produkty wysokosłodzone może spowolnić przemysł i Rząd w podjęciu dalszych kroków niezbędnych do tego, aby realnie rozwiązać problem związany z otyłością Polaków, ich dietą i stanem ich zdrowia.
7. Doświadczenia innych krajów pokazują niską skuteczność rozwiązań podatkowych w walce z otyłością. Wg OECD nie ma dowodów potwierdzających, że podatek od cukru długofalowo przyczynia się do poprawy zdrowia obywateli.
8. Podatek od zawartości cukru okazał się nieskuteczny w zakresie kształtowania nawyków żywieniowych w wielu krajach, które go procedowały.
9. Mimo że podatek, wprowadzany w odpowiednim tempie czasowym,  powoduje dostosowanie sektora przetwórstwa spożywczego, ma jednak negatywny wpływ głównie na sektor rolniczy i sektor przetwórstwa cukru.
10. Regresywny charakter podatku od konsumpcji spowoduje relatywnie większą utratę dobrobytu mniej zamożnych gospodarstw domowych, gdzie żywność ma większy udział w koszyku wydatków. Wprowadzenie podatku spowoduje także wzrost popytu na tańsze produkty gorszej jakości.
11. Skuteczna polityka państwa wobec problemu otyłości jest możliwa w dużej mierze dzięki synergii rozwiązań, takich jak:

- szeroka edukacja społeczeństwa w zakresie aktywności fizycznej i świadomości konsumenckiej,

             - reformulacja produktów (zmiana składów -obniżanie kaloryczności).

Podatek cukrowy, a walka o zdrowie Polaków [ANALIZA]