Raport Instytutu Jagiellońskiego i Wojskowego Instytutu Medycznego
Gotowości na zjawiska tak ogromne jak pandemia nie można wypracować w krótkim okresie. Zaś braku przygotowania nie można przypisać decydentom jednej czy dwóch kadencji. Wszystkie negatywne wydarzenia, które miały miejsce od marca 2020 r. do dziś są jednak lekcją, której zbagatelizowanie byłoby grzechem wobec przyszłości narodu.
Reformy systemu ochrony zdrowia w Polsce domaga się jednak nie historia, ale człowiek. To on jest sercem systemu, który ma dawać gwarancję i poczucie bezpieczeństwa oraz pewność i godność wszystkim jego uczestnikom. Polskie dokumenty z lat wcześniejszych wskazujące na ryzyko wystąpienia epidemii wydają się nie doceniać ogromu tego zjawiska, a inne w ogóle go nie zauważając usypiały czujność systemu. Rządowe informacje i opracowania z okresu pandemii powinny były zaś jasno komunikować ryzyka i problemy oraz stawiać cele, ponieważ gra toczyła się o życie ludzi i bezpieczeństwo społeczeństwa.
W okresie tak wielkiego niebezpieczeństwa, jakim jest epidemia, zaufanie społeczne i do organów państwa oraz otwartość na dialog to fundament zarządzania kryzysowego. Źródłami kryzysu są zarówno czynniki losowe, problemy techniczne, błędy ludzkie, a także ograniczona efektywność struktur państwa w reagowaniu i planowaniu długoterminowym. W kryzysie konieczna jest szybka reakcja oparta na analizie faktów i dowodach. W przypadku jej braku, kryzys przeistacza się w długotrwałą sytuację kryzysową. Od 4 marca 2020 r., kiedy to w Polsce odnotowano pierwszy przypadek COVID-19, do dnia 12 sierpnia 2021 r. epidemia COVID-19 w naszym kraju zebrała żniwo w postaci 75.291 zgonów.
Zbierając informacje o przebiegu zdarzenia od marca 2020 r., w tym przede wszystkim o ujawnionych problemach, autorzy dążyli do zbudowania wkładu do pamięci instytucjonalnej. Musimy pamiętać i każdy problem rozłożyć na czynniki pierwsze, aby skonstruować odporne rozwiązania systemowe. Musimy być gotowi nawet na trudniejsze kryzysy, aby społeczeństwo i gospodarka stały na silnym fundamencie mądrego i odpornego państwa.
Niniejszym opracowaniem autorzy pragną otworzyć dyskusję w wymiarze diagnozy w oparciu o to, czego dotychczas nauczyła nas pandemia COVID-19, ale w dążeniu do stworzenia docelowego systemu zabezpieczenia zdrowotnego społeczeństwa polskiego. Zbierając informacje o przebiegu zdarzenia i podejmowanych decyzjach autorzy dążyli do zbudowania wkładu do pamięci instytucjonalnej. Polska ochrona zdrowia nie jest przygotowana na kolejne sytuacje masowo zagrażające zdrowiu i życiu obywateli. Brak jest sprawnego systemu zarządzania kryzysem zdrowotnym.
Celem raportu nie jest krytykowanie podjętych decyzji tylko wypracowanie rekomendacji niezbędnych działań przygotowujących polską ochronę zdrowia na sytuacje kryzysowe.
